گیاهان گلدار یا نهان‌دانگان، گیاهانی هستند که گل و میوه تولید می‌کنند و دانه‌های خود را در درون میوه می‌سازند. این گیاهان به تبار شاخه نهان‌دانگان تعلق دارند و با حدود ۶۴ راسته، ۴۱۶ خانواده، بیش از ۱۳۰۰۰ سرده و ۳۰۰۰۰۰ گونه شناخته‌شده، متنوع‌ترین گروه از رویان‌داران به شمار می‌روند. واژه "نهان‌دانگان" از یونانی "angeion" (ظرف) و "sperma" (بذر) گرفته شده و به گیاهانی اطلاق می‌شود که دانه‌های خود را در محفظه‌ای به نام میوه نگهداری می‌کنند.
گیاهان گلدار چیستند؟
تعریف:
گیاهان گلدار (Angiosperms) به گیاهانی گفته می‌شود که تولید گل و میوه‌های حاوی بذر دارند. این گیاهان بزرگ‌ترین و متنوع‌ترین گروه گیاهی در کره زمین هستند و تقریباً ۸۰ درصد از گونه‌های گیاهی شناخته‌شده را شامل می‌شوند.
ویژگی‌های گیاهان گلدار:
وجود گل:
گل‌ها ساختارهای تولید مثل در گیاهان گلدار هستند که اجزای مختلفی مانند کاسبرگ، گلبرگ، پرچم (مردانه) و مادگی (زنانه) دارند. گل‌ها معمولاً به جذب گرده‌افشان‌ها کمک می‌کنند و در نهایت باعث تولید بذر و میوه می‌شوند.تولید میوه:
پس از فرایند گرده‌افشانی و باروری، تخمک‌ها در مادگی به بذر تبدیل می‌شوند و تخمدان به میوه مبدل می‌شود. میوه‌ها نقش محافظت از بذرها و کمک به انتشار آن‌ها را ایفا می‌کنند.تنوع زیاد:
این گیاهان در انواع مختلفی وجود دارند، از جمله درختان، درختچه‌ها، گیاهان علفی و حتی گیاهان آبزی. این تنوع به آن‌ها این امکان را می‌دهد که در محیط‌های گوناگون زندگی کنند.وجود بافت‌های عروقی:
گیاهان گلدار دارای بافت‌های عروقی هستند که شامل آوندهای چوبی (برای انتقال آب و مواد معدنی) و آوندهای آبکش (برای انتقال مواد غذایی) می‌باشند. این بافت‌ها به گیاه کمک می‌کنند تا مواد مورد نیاز خود را به بخش‌های مختلف منتقل کند.تولید بذر:
بذرها حاوی جنین گیاه و مواد غذایی برای رشد اولیه آن هستند. در شرایط مناسب، این بذرها می‌توانند جوانه زده و گیاه جدیدی ایجاد کنند.
چرخه زندگی گیاهان گلدار:
چرخه زندگی این گیاهان شامل مراحل زیر است:
جوانه‌زنی:
در شرایط مناسب مانند رطوبت، دما و نور، بذرها جوانه می‌زنند و ریشه و ساقه جدیدی تولید می‌کنند.رشد:
گیاه به تدریج رشد کرده و به مرحله بلوغ می‌رسد. در این مرحله، گیاه شروع به تولید گل می‌کند.تولید مثل:
گل‌ها نقش حیاتی در تولید مثل ایفا می‌کنند. در این مرحله، گرده‌افشانی (انتقال گرده از پرچم به مادگی) و باروری (تبدیل تخمک به بذر) رخ می‌دهد.تولید میوه:
پس از باروری، میوه‌ها تشکیل شده و بذرها درون آن‌ها قرار می‌گیرند.انتشار بذر:
میوه‌ها بذرها را از طریق روش‌های مختلفی مانند باد، آب یا حیوانات پخش می‌کنند و چرخه زندگی دوباره آغاز می‌شود.
اهمیت گیاهان گلدار:
تأمین غذا:
این گیاهان منبع اصلی غذای انسان‌ها و بسیاری از حیوانات هستند. میوه‌ها، سبزیجات و غلات از گیاهان گلدار به دست می‌آیند.تولید اکسیژن:
از طریق فرآیند فتوسنتز، این گیاهان اکسیژن تولید کرده و به تصفیه هوا کمک می‌کنند.حفاظت از خاک:
ریشه‌های گیاهان گلدار به کاهش فرسایش خاک کمک کرده و ساختار خاک را تقویت می‌کنند.تنوع زیستی:
این گیاهان به حفظ تنوع زیستی کمک کرده و به عنوان زیستگاه برای بسیاری از موجودات زنده عمل می‌کنند.زیبایی و تفریح:
گیاهان گلدار به زیبایی محیط اطراف افزوده و در باغ‌ها و پارک‌ها به عنوان عناصر تزئینی به کار می‌روند.
نتیجه‌گیری:
گیاهان گلدار با توجه به ویژگی‌های خاص و تنوع بی‌نظیرشان، نقشی اساسی در تأمین غذا، حفظ تعادل اکوسیستم‌ها و حفظ زیبایی محیط ایفا می‌کنند. مطالعه و حفاظت از این گیاهان برای تأمین نیازهای بشر و حفاظت از محیط زیست اهمیت زیادی دارند.