واکنش شیمیایی (Chemical Reaction) فرآیندی است که در آن مواد اولیه (Reactants) تحت شرایط خاصی به مواد جدید (Products) تبدیل می‌شوند. در این فرآیند، پیوندهای شیمیایی (Chemical Bonds) در مواد اولیه شکسته شده و پیوندهای جدیدی در مواد جدید تشکیل می‌شوند.
واکنش‌های شیمیایی می‌توانند تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند دما (Temperature)، فشار (Pressure)، و غلظت (Concentration) قرار گیرند. این عوامل می‌توانند سرعت واکنش (Reaction Rate) و تعادل واکنش (Chemical Equilibrium) را تغییر دهند.
واکنش‌های شیمیایی به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند، از جمله واکنش‌های ترکیبی (Combination Reactions)، واکنش‌های تجزیه (Decomposition Reactions)، واکنش‌های جایگزینی (Replacement Reactions)، و واکنش‌های احتراق (Combustion Reactions).
درک واکنش‌های شیمیایی برای علوم مختلف مانند شیمی (Chemistry)، زیست‌شناسی (Biology)، و مهندسی (Engineering) بسیار مهم است، زیرا این واکنش‌ها پایه‌گذار بسیاری از فرآیندهای طبیعی و صنعتی هستند.
در زیر فهرستی از واکنش‌های شیمیایی مهم آورده شده است:
واکنش‌های ترکیبی (Combination Reactions):
ترکیب دو یا چند ماده برای تشکیل یک ماده جدید.
واکنش‌های تجزیه (Decomposition Reactions):
تجزیه یک ماده به دو یا چند ماده دیگر.
واکنش‌های جایگزینی (Single Replacement Reactions):
یک عنصر جایگزین یک عنصر دیگر در یک ترکیب می‌شود.
واکنش‌های دو جایگزینی (Double Replacement Reactions):
تبادل عناصر بین دو ترکیب برای تشکیل دو ترکیب جدید.
واکنش‌های احتراق (Combustion Reactions):
سوختن یک ماده در حضور اکسیژن، معمولاً تولید دی‌اکسید کربن و آب.
واکنش‌های اسید-باز (Acid-Base Reactions):
واکنش بین یک اسید و یک باز که معمولاً نمک و آب تولید می‌کند.
واکنش‌های اکسیداسیون-کاهش (Redox Reactions):
واکنش‌هایی که شامل انتقال الکترون‌ها بین مواد هستند و تغییر در اعداد اکسایش (Oxidation States) رخ می‌دهد.
واکنش‌های پلیمریزاسیون (Polymerization Reactions):
فرآیندهایی که در آن مولکول‌های کوچک (مونومرها) به یک ساختار بزرگتر (پلیمر) متصل می‌شوند.
واکنش‌های هیدرولیز (Hydrolysis Reactions):
واکنش‌هایی که در آن آب به عنوان یک واکنش‌دهنده عمل می‌کند و ترکیب را تجزیه می‌کند.
واکنش‌های سنتز (Synthesis Reactions):
تولید ترکیبات پیچیده از ترکیبات ساده‌تر.
این واکنش‌ها در علوم شیمی و صنایع مختلف نقش مهمی دارند و درک آن‌ها برای مطالعه و کاربردهای علمی ضروری است.