علامت کوزه در گنج‌یابی می‌تواند نشانه دفینه باشد، اما باید با دقت و بر اساس شرایط خاص خود مورد بررسی قرار گیرد. همانطور که در متن ذکر شده است، کوزه‌ها در دوران باستان کاربردهای مختلفی داشتند. برای مثال، برخی کوزه‌ها برای نگهداری آب، شراب، مواد غذایی، یا حتی اجساد مردگان مورد استفاده قرار می‌گرفتند. بنابراین، وجود کوزه‌های خالی به تنهایی نمی‌تواند به طور قطعی نشانه دفینه باشد.
در هر صورت، برخی از ویژگی‌های خاص که در متن آمده‌اند می‌توانند نشانه‌هایی از دفینه باشند:
موقعیت و جهت قرارگیری کوزه: اگر کوزه در جهت خاصی مثل جنوب غرب قرار گرفته باشد، این می‌تواند نشان‌دهنده نقطه‌ای برای دفن گنج یا دفینه باشد. همچنین در کوزه‌هایی که دهانشان به پایین است، بررسی زیر آن می‌تواند نتیجه‌بخش باشد.
کوزه‌های کنار هم یا تعداد زیاد کوزه‌ها: وجود چندین کوزه در کنار یکدیگر ممکن است نشانه وجود تومولوس‌ها (تپه‌های مقبره) یا حتی مکان‌های باستانی باشد. برای مثال، دو کوزه ممکن است به نشانه دو تومولوس در نظر گرفته شوند.
محتویات داخل کوزه‌ها: اگر در داخل کوزه‌ها اشیاءی مثل ریشه‌ها، ماسه الک‌شده، تکه‌های آهن یا استخوان یافت شود، این موارد می‌توانند به وجود یک مقبره یا محل زندگی انسان‌ها در دوران باستان اشاره کنند.
جستجوگران باید به این نکته توجه داشته باشند که علامت کوزه تنها یک نشانه است و لازم است به همراه دیگر علائم و ویژگی‌ها، به دقت محل را کاوش کنند. همچنین باید به این نکته توجه کرد که گاهی ممکن است هدف از قرار دادن کوزه‌ها، گمراه کردن گنج‌پژوهان باشد. برای رسیدن به نتیجه دقیق، جستجوگران باید در این مناطق تحقیق و کاوش جامع‌تری انجام دهند.
علامت کوزه یکی از مهم‌ترین نشانه‌ها و علائم در علم دفینه یابی است که به‌طور گسترده‌ای در شواهد باستان‌شناسی و جستجوهای دفینه استفاده می‌شود. این علامت به ویژه در مناطقی که تاریخچه طولانی دارند و از زمان‌های گذشته در آنها ساکنان مختلف زندگی می‌کردند، به‌طور شایع دیده می‌شود. کوزه‌ها، علاوه بر کاربردهای معمول خود در زندگی روزمره، به‌عنوان ابزارهایی برای علامت گذاری مسیر دفینه نیز به کار می‌رفته‌اند. در ادامه، به تشریح روش‌های مختلف استفاده از کوزه‌ها و نشانه‌های مرتبط با آن پرداخته می‌شود.
1. شکل ظاهری و علامت‌گذاری
یکی از روش‌های معمول برای علامت‌گذاری مسیر دفینه، استفاده از تصاویر کوزه‌هاست. در این روش، معمولاً سه کوزه به صورت خالی در بالای یک مسیر قرار می‌دادند که هدف از این کار، گمراه کردن افراد ناآگاه بود. این کوزه‌ها به‌طور ظاهری هیچ معنی خاصی ندارند و بیشتر برای انحراف جستجوگران از مسیر اصلی به کار می‌رفته‌اند.
اما در کنار این سه کوزه خالی، یکی از کوزه‌ها به صورت وارونه قرار می‌گرفت که این نشان‌دهنده مسیر صحیح بود. در این حالت، جستجوگران باید به دنبال کوزه وارونه می‌گشتند تا به مقصد اصلی و دفینه مورد نظر برسند.
2. بار کوزه و پراکندگی آن
در عمق زمین، معمولاً بار کوزه‌ها به‌صورت شکسته و پراکنده در اطراف دفینه قرار می‌گرفت. این اقدام به‌منظور نشانه‌گذاری دقیق‌تر مسیر دفینه و همچنین محافظت از آن انجام می‌شد. در این شرایط، بار کوزه شکسته در فاصله‌ای حدود ۲ الی ۳ متر از سطح زمین قرار می‌گرفت.
3. کوزه‌های پر از نقره در تپه‌ها
یکی دیگر از نشانه‌های رایج در دفینه یابی، استفاده از کوزه‌های پر از نقره است. در صورتی که کوزه‌ها در نواحی تپه‌ها قرار می‌گرفتند، معمولاً این کوزه‌ها با نقره پر می‌شدند و در جلو و در مسیر مال رو، در فاصله‌ای ۳ تا ۵ متری از تپه قرار می‌گرفتند. ارتفاع کوزه‌ها معمولاً به اندازه قد یک انسان بود و هدف از این کار، مشخص کردن محل دقیق دفینه و همچنین استفاده از فلزات گران‌بها به عنوان یک علامت برای جلب توجه به محل دفینه بوده است.
4. کوزه به‌عنوان مهر و موم
کوزه‌ها علاوه بر استفاده در علامت‌گذاری، به‌عنوان ابزاری برای مهر و موم اسناد نیز به کار می‌رفتند. در این روش، قبل از پخت کوزه، کروکی منطقه و محل دفینه روی خود کوزه حکاکی می‌شد. سپس داخل کوزه یک نسخه از سند یا نامه‌ای که با پوست دباغی شده تهیه شده بود، قرار می‌گرفت. این سند شامل اطلاعاتی مانند شجره‌نامه صاحب دفینه و نقشه راه ورودی به محل دفینه و تله‌های مرتبط با آن می‌شد. بعد از قرار دادن سند داخل کوزه، دهانه آن با ساروج مهر و موم می‌شد تا از هرگونه دستکاری محافظت شود.
5. تقویت مقاومت کوزه‌ها
برای افزایش مقاومت کوزه‌ها در برابر شرایط سخت محیطی، به‌ویژه در برابر شکستگی و ترک خوردن، روش‌های خاصی به کار می‌رفت. برای این منظور، کوزه‌ها با ترکیبی از قیر، روغن حیوانی و پشم آغشته می‌شدند. این ترکیب باعث می‌شد تا کوزه‌ها در برابر فشار و ضربه مقاوم‌تر شده و در طول زمان آسیب نبیند.
6. مکان دفن کوزه‌ها
کوزه‌های مهر و موم شده معمولاً در مکان‌های خاصی دفن می‌شدند. این مکان‌ها معمولاً در کنار تپه‌هایی با ارتفاع ۵ متر و عرض ۱۰ متر قرار داشتند و دفینه‌ها در عمق حدود ۲ متر از سطح زمین دفن می‌شدند. این روش‌ها نشان‌دهنده نوعی دقت و توجه به جزئیات در علامت‌گذاری و دفن دفینه‌ها بوده است.
7. نقش تله‌ها در کوزه‌ها
در برخی از کوزه‌ها، به‌ویژه در مواردی که در تپه‌ها دفن می‌شدند، نقشه‌های مربوط به تله‌های امنیتی و راه ورودی به دفینه حکاکی می‌شد. این نقوش معمولاً با رسم اشکال خاصی که به نوعی تله اشاره داشت، به کوزه افزوده می‌شد. چنین تله‌هایی می‌توانستند از ساده‌ترین مکانیزم‌ها مانند سنگ‌های متحرک تا پیچیده‌ترین روش‌ها مانند تله‌های مکانیکی و فیزیکی باشند.
نتیجه‌گیری
کوزه‌ها به‌عنوان یک علامت در دفینه یابی، نقش بسیار مهمی ایفا می‌کردند. استفاده از این علامت‌ها علاوه بر آنکه نشان‌دهنده مسیر دفینه بود، از تکنیک‌های خاصی برای پنهان‌سازی و حفاظت از گنج‌های دفن‌شده استفاده می‌کرد. این روش‌ها شامل حکاکی نقشه‌ها، مهر و موم اسناد داخل کوزه‌ها، و استفاده از مواد مختلف برای تقویت مقاومت کوزه‌ها می‌شد که همه آنها به‌منظور محافظت از گنج و جلوگیری از دسترسی غیرمجاز به آنها طراحی شده بود.