کتاب بهرام

تایوان، به طور رسمی جمهوری چین (Republic of China) شناخته می‌شود، جزیره‌ای است در شرق آسیا که از نظر سیاسی و اقتصادی یکی از پیشرفته‌ترین و مهم‌ترین کشورهای منطقه به شمار می‌آید. تایوان در تضاد با جمهوری خلق چین (چین اصلی) قرار دارد که ادعای حاکمیت بر این جزیره را دارد. در ادامه به بررسی جغرافیا، تاریخ، سیاست، اقتصاد و فرهنگ تایوان می‌پردازیم.

1. موقعیت جغرافیایی و مساحت

تایوان جزیره‌ای در دریای چین شرقی است و به‌طور خاص در شرق چین و جنوب‌شرقی ژاپن واقع شده است. این جزیره به‌طور کلی مساحتی معادل ۳۶،۱۹۵ کیلومتر مربع دارد. تایوان حدود ۱۷۴ کیلومتر از سواحل چین (در سمت غرب) فاصله دارد و از طریق تنگه تایوان از این کشور جدا شده است. در شمال غربی این جزیره، تایوان با پدربزرگ (جزیره‌های کوچک‌تر) مانند کینمن و ماتسو هم‌مرز است.

2. تاریخ و پیشینه

تایوان تاریخ طولانی و پیچیده‌ای دارد. پیش از ورود مهاجران چینی به تایوان در قرن هفدهم، جزیره عمدتاً خانه قبایل بومی بومی تایوانی بود که با فرهنگ‌های مختلف از جمله مالایو-پلی‌نزیایی مرتبط بودند. در قرن ۱۷ میلادی، مهاجران هان از چین وارد تایوان شدند و در نهایت دولت چینگ (یک امپراتوری چینی) تایوان را به رسمیت شناخت.

در پایان قرن ۱۹ میلادی و پس از جنگ‌های ناامنی چین و ژاپن، تایوان به‌طور موقت تحت سلطه ژاپن قرار گرفت (۱۸۹۵-۱۹۴۵). پس از شکست ژاپن در جنگ جهانی دوم، تایوان تحت حاکمیت جمهوری چین قرار گرفت که در آن زمان در سرزمین اصلی چین (چین امروز) نیز مستقر بود.

با پیروزی حزب کمونیست چین در جنگ داخلی چین در سال ۱۹۴۹ و تأسیس جمهوری خلق چین، حکومت ملی‌گرای چین (که همچنان خود را جمهوری چین می‌نامید) به تایوان عقب‌نشینی کرد و از آن زمان این جزیره به‌طور de facto مستقل باقی مانده است.

3. وضعیت سیاسی و حکومت

وضعیت سیاسی تایوان یکی از پیچیده‌ترین و بحث‌برانگیزترین مسائل در سطح بین‌المللی است. جمهوری چین، که از ۱۹۴۹ به تایوان منتقل شد، همچنان خود را حکومت قانونی چین می‌داند، در حالی که جمهوری خلق چین (چین امروز) ادعای حاکمیت بر تایوان را دارد و می‌گوید که تایوان جزئی از چین است. این اختلافات به جنگ سرد بین چین و تایوان منجر شد و همچنان در سیاست‌های جهانی و روابط بین‌المللی تأثیرگذار است.

تایوان یک جمهوری دموکراتیک است و دارای سیستم حکومتی مبتنی بر انتخابات عمومی، قانونی مدنی و تفکیک قواست. رئیس‌جمهور تایوان از طریق انتخابات عمومی به مدت چهار سال انتخاب می‌شود. آخرین انتخابات ریاست‌جمهوری در تایوان در سال ۲۰۲۰ برگزار شد که در آن تسای اینگ‌ون، رئیس‌جمهور فعلی تایوان، به پیروزی رسید. تسای از حزب دموکراتیک پیشرو تایوان (DPP) است که معمولاً طرفدار استقلال تایوان است.

تایوان با وجود اینکه به‌طور رسمی توسط تعداد کمی از کشورهای دنیا به رسمیت شناخته می‌شود، اما همچنان در عمل یک دولت مستقل و با روابط اقتصادی و تجاری گسترده با بسیاری از کشورها است.

4. اقتصاد تایوان

تایوان یکی از اقتصادهای پیشرفته و صنعتی‌ترین کشورهای آسیاست. این کشور به‌ویژه در صنایع فناوری و الکترونیک شهرت دارد و یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان تراشه‌های نیمه‌رسانا (مانند تراشه‌های شرکت TSMC) و دیگر قطعات الکترونیکی است. اقتصاد تایوان همچنین در زمینه‌های ماشین‌آلات، محصولات شیمیایی، محصولات پلاستیکی و محصولات فلزی توسعه یافته است.

تایوان به‌عنوان یک مرکز جهانی برای تولید محصولات فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) شناخته می‌شود. علاوه بر این، این کشور در بخش‌های خدماتی مانند بانکی، بیمه و گردشگری نیز فعال است. در دهه‌های اخیر، اقتصاد تایوان با رشد مستمر روبرو بوده است و نرخ بیکاری آن بسیار پایین است.

تایوان همچنین یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان قطعات خودرو و محصولات صنعتی است و روابط تجاری گسترده‌ای با بسیاری از کشورهای آسیایی و غربی دارد.

5. فرهنگ و جامعه

فرهنگ تایوان تلفیقی از سنت‌های چینی با تأثیرات مدرن غربی و بومی تایوانی است. مردم تایوان عمدتاً چینی‌تبار هستند و بیشتر به زبان ماندارین چینی صحبت می‌کنند، اما زبان‌های بومی تایوانی نیز هنوز در برخی از مناطق مورد استفاده قرار می‌گیرند.

دین در تایوان نیز ترکیبی از آیین‌های مختلف است. بیشتر مردم تایوان به مذهب بودایی یا مذهب دینی تائو گرایش دارند، اما آیین‌های شمنیسم و باورهای دیگر نیز وجود دارند. مسیحیت نیز در تایوان وجود دارد، اگرچه اقلیتی کوچک است.

تایوان به‌عنوان یکی از پیشرفته‌ترین کشورهای دموکراتیک در آسیا شناخته می‌شود و جامعه آن نسبت به حقوق بشر، آزادی‌های فردی و حقوق زنان حساس است. تایوان از لحاظ اجتماعی به‌ویژه در زمینه حقوق LGBTQ+ پیشگام بوده و اولین کشوری در آسیا است که در سال ۲۰۱۹ ازدواج همجنس‌گرایان را قانونی اعلام کرد.

6. روابط بین‌المللی

تایوان در دنیای امروز با مشکلات زیادی در عرصه دیپلماتیک روبروست. جمهوری خلق چین به شدت مخالف هر گونه تلاش تایوان برای اعلام استقلال رسمی است و بسیاری از کشورهای جهان تحت فشار چین از تایوان به‌طور رسمی به عنوان یک کشور مستقل به رسمیت نمی‌شناسند. با این حال، تایوان دارای روابط غیررسمی با بسیاری از کشورهای جهان است و بسیاری از کشورها با آن از نظر تجاری، اقتصادی و فرهنگی همکاری می‌کنند.

علاوه بر این، تایوان به‌طور مداوم در تلاش است تا جایگاهی در سازمان‌های بین‌المللی مانند سازمان ملل متحد پیدا کند، اما چین با استفاده از حق وتو در شورای امنیت، از این امر جلوگیری کرده است.

7. آینده تایوان

آینده تایوان همچنان موضوعی پیچیده و بحث‌برانگیز است. بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که در سال‌های آینده، تایوان ممکن است با چالش‌هایی در زمینه حفظ وضعیت موجود خود روبرو شود. در حالی که مردم تایوان از زندگی دموکراتیک و استقلال خود لذت می‌برند، فشارهای چین برای بازگرداندن تایوان تحت حاکمیت خود همچنان ادامه دارد. این وضعیت می‌تواند به چالشی جدی در روابط بین‌المللی و امنیت منطقه‌ای تبدیل شود.

در نهایت، تایوان کشوری است با اقتصاد قوی، دموکراسی پایدار و فرهنگ متنوع که از یک طرف با مسائل سیاسی پیچیده روبرو است و از طرف دیگر به‌عنوان یک نمونه موفق از توسعه اقتصادی و سیاسی در شرق آسیا شناخته می‌شود.