انواع کرکس (Vultures)
کرکس‌ها یا لاشخورها (Vultures) دسته‌ای از پرندگان شکاری لاشه‌خوار هستند که به دو گروه اصلی تقسیم می‌شوند: کرکس‌های جهان جدید که بومی قاره آمریکا هستند و کرکس‌های جهان قدیم که در آفریقا و اوراسیا زندگی می‌کنند. این پرندگان به خاطر نقش مهمی که در اکوسیستم به عنوان لاشه‌خواران ایفا می‌کنند، شناخته شده‌اند. در ادامه به بررسی انواع کرکس‌ها، ویژگی‌ها، و طبقه‌بندی آن‌ها می‌پردازیم.
۱. کرکس‌های جهان قدیم (Old World Vultures)
کرکس‌های جهان قدیم در تیره بازان (Accipitridae) قرار دارند و به‌عنوان خویشاوندان عقاب‌ها و بازها شناخته می‌شوند. این پرندگان عمدتاً در آسیا، اروپا و آفریقا زندگی می‌کنند و شامل ۱۶ گونه مختلف هستند:
دال سیاه (Aegypius monachus): این گونه دارای بال‌های بزرگ و رنگ تیره است و معمولاً در مناطق کوهستانی و دشت‌ها یافت می‌شود.
دال معمولی (Gyps fulvus): یکی از رایج‌ترین گونه‌ها که در مناطق کوهستانی و دشت‌های اروپا و آسیا زندگی می‌کند.
دال دمگاه‌سفید (Gyps bengalensis): این گونه به‌طور عمده در هند و نپال یافت می‌شود و به خاطر دمگاه سفیدش شناخته شده است.
دال روپل (Gyps rueppelli): این کرکس در مناطق خشک و نیمه‌خشک آفریقا زندگی می‌کند و به‌خاطر رنگ روشن و بال‌های بزرگش شناخته می‌شود.
دال هندی (Gyps indicus): این گونه در هند و نواحی اطراف آن زندگی می‌کند و به‌عنوان یک لاشه‌خوار مهم شناخته می‌شود.
دال نوک‌باریک (Gyps tenuirostris): این گونه در مناطق کوهستانی هیمالیا یافت می‌شود و دارای نوک باریک و بلند است.
دال هیمالیایی (Gyps himalayensis): این گونه در ارتفاعات هیمالیا زندگی می‌کند و به‌خاطر توانایی پرواز در ارتفاعات بالا شناخته می‌شود.
دال پشت‌سفید آفریقایی (Gyps africanus): این کرکس در مناطق مختلف آفریقا یافت می‌شود و به‌خاطر پشت سفیدش شناخته می‌شود.
دال دماغه (Gyps coprotheres): این گونه در مناطق خشک آفریقا و خاورمیانه زندگی می‌کند و به‌خاطر عادت‌های غذایی‌اش شناخته شده است.
کرکس کلاه‌پوش (Necrosyrtes monachus): این گونه در مناطق گرمسیری آفریقا یافت می‌شود و به‌خاطر کلاه‌پوشی که روی سرش دارد، شناخته می‌شود.
کرکس سرسرخ (Sarcogyps calvus): این گونه در آفریقا و نواحی گرمسیری زندگی می‌کند و به‌خاطر سر قرمز و بدون پرش شناخته می‌شود.
کرکس غبغب‌دار (Torgos tracheliotus): این گونه در آفریقا یافت می‌شود و به‌خاطر غبغب بزرگش شناخته می‌شود.
کرکس سرسفید (Trigonoceps occipitalis): این گونه در نواحی خشک آفریقا زندگی می‌کند و به‌خاطر سر سفیدش شناخته می‌شود.
هما (Gypaetus barbatus): این کرکس در ارتفاعات کوهستانی زندگی می‌کند و به‌خاطر عادت‌های خاصش در تغذیه شناخته می‌شود.
کرکس کوچک (Neophron percnopterus): این گونه در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری زندگی می‌کند و به‌خاطر اندازه کوچک و رنگ روشنش شناخته می‌شود.
کرکس نخل (Gypohierax angolen): این گونه در مناطق جنگلی و نیمه‌جنگلی یافت می‌شود و به‌خاطر عادت‌های خاصش در تغذیه شناخته می‌شود.
۲. کرکس‌های جهان جدید (New World Vultures)
کرکس‌های جهان جدید بومی قاره آمریکا هستند و به‌عنوان یک گروه جداگانه از کرکس‌های جهان قدیم شناخته می‌شوند. آن‌ها به‌طور عمده در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری زندگی می‌کنند و شامل گونه‌هایی مانند کرکس سرسفید (Coragyps atratus) و کرکس قهوه‌ای (Cathartes aura) هستند. این پرندگان به‌خاطر توانایی شناسایی لاشه‌ها از فاصله‌های دور و استفاده از حرارت بدن برای پیدا کردن غذا شناخته می‌شوند.
۳. رفتار و عادت‌های غذایی (Behavior and Feeding Habits)
کرکس‌ها به‌عنوان لاشه‌خواران، نقش مهمی در اکوسیستم ایفا می‌کنند. آن‌ها به‌طور عمده از لاشه‌ها و باقی‌مانده‌های حیوانات تغذیه می‌کنند. برخی از ویژگی‌های رفتاری آن‌ها عبارتند از:
توانایی پرواز طولانی (Long-distance Flight): کرکس‌ها می‌توانند به‌مدت طولانی در آسمان پرواز کنند و از جریان‌های هوایی برای جستجوی غذا استفاده کنند.
استفاده از حس بویایی (Sense of Smell): برخی از گونه‌های کرکس، به‌ویژه کرکس‌های جهان جدید، از حس بویایی قوی برای پیدا کردن لاشه‌ها استفاده می‌کنند.
اجتماعی بودن (Social Behavior): کرکس‌ها معمولاً در گروه‌های بزرگ زندگی می‌کنند و در جستجوی غذا به‌صورت اجتماعی عمل می‌کنند.
۴. روش‌های ضدعفونی (Sanitation Methods)
یکی از ویژگی‌های جالب کرکس‌ها این است که پاهای خود را با ادرار کردن ضدعفونی می‌کنند. این رفتار به آن‌ها کمک می‌کند تا از باکتری‌ها و میکروب‌های موجود در لاشه‌ها دوری کنند و خطر بیماری را کاهش دهند.