کتاب بهرام

گرده (Pollen) یک ماده‌ بیولوژیکی بسیار مهم است که توسط گل‌ها تولید می‌شود و بخش اصلی فرایند لقاح در گیاهان گلدار را تشکیل می‌دهد. گرده‌ها از دانه‌های ریز و میکروسکوپی تشکیل شده‌اند که درون اندام‌های تولیدمثل نر گیاهان به نام "تاست" (Anther) تولید می‌شوند. این دانه‌ها به کمک باد، حشرات یا سایر عوامل به گل‌های ماده منتقل می‌شوند تا فرآیند لقاح انجام گیرد.

ویژگی‌های گرده

1. ساختار: گرده به طور عمده از سلول‌های گیاهی به نام "سلول گرده" (Pollen Grain) ساخته شده است که دارای یک دیواره مقاوم به نام "لایه ی بیرونی" (Exine) هستند. این دیواره معمولاً از ماده‌ای به نام "کوتین" (Cutin) یا "اسپوروپولنین" (Sporopollenin) ساخته شده که مقاومت بالایی در برابر شرایط محیطی ایجاد می‌کند.

کندو (beehive) یا لانه‌ی زنبور یک ساختار پیچیده است که توسط زنبورهای عسل برای زندگی، تولید مثل، و ذخیره‌ی غذا ساخته می‌شود. این ساختار معمولاً در محیط‌هایی مانند درختان، سقف‌ها، یا هر مکان دیگری که به آن دسترسی دارند، ساخته می‌شود. کندو از سلول‌های شش‌گوشی ساخته شده است که به آن‌ها «سلول‌های مومی» گفته می‌شود و هر سلول برای تخم‌گذاری، ذخیره‌سازی عسل یا گرده استفاده می‌شود. در اینجا، به تفصیل به ویژگی‌ها و اجزای کندو پرداخته می‌شود.

1. ساختار کندو

کندو معمولاً شامل سه نوع زنبور است:

• ملکه: یک زنبور ماده که مسئول تخم‌گذاری است.
• زنبور کارگر: زنبورهای غیرماده که وظایفی مانند جمع‌آوری شهد، نگهداری کندو، تغذیه ملکه و پرورش لاروها را انجام می‌دهند.
• زنبور نر: زنبورهایی که وظیفه دارند ملکه را بارور کنند و پس از جفت‌گیری از کندو خارج می‌شوند.

برف (snow) نوعی بارش است که از بلورهای یخ تشکیل می‌شود. این بلورها در ابرهای سرد به وجود می‌آیند و به صورت دانه‌های کوچک یا کریستال‌های یخ به زمین می‌ریزند. برف معمولاً در فصل‌های سرد سال، به ویژه در مناطق سردسیر و کوهستانی، بارش می‌کند و یکی از مهم‌ترین پدیده‌های جوی در اقلیم‌های سرد است. در اینجا به بررسی تمام جنبه‌های برف می‌پردازیم.

1. تشکیل برف

برف زمانی تشکیل می‌شود که دمای هوا پایین‌تر از نقطه انجماد آب باشد (صفر درجه سلسیوس یا پایین‌تر). ابرهای موجود در جو به‌ویژه در ارتفاعات بالا دارای دمای زیر صفر هستند. در این ابرها، بخار آب به سرعت یخ می‌زند و به شکل بلورهای یخ درمی‌آید. این بلورها به هم پیوسته و بزرگ‌تر می‌شوند و در نهایت به صورت دانه‌های برف به زمین می‌ریزند.

بلورهای برف می‌توانند اشکال متفاوتی داشته باشند که به شرایط جوی در زمان تشکیل آن‌ها بستگی دارد. این اشکال ممکن است از شش‌ضلعی‌های ساده تا ساختارهای پیچیده‌تر و زیبا مانند دانه‌های برف ستاره‌ای یا شعاعی شکل باشند.

کتاب منشاء انوع یا خاستگاه گونه‌ها (On the Origin of Species) اثر چارلز داروین یکی از مهم‌ترین آثار علمی تاریخ زیست‌شناسی است که در سال ۱۸۵۹ منتشر شد. این اثر نظریات جدیدی دربارهٔ فرگشت، پیدایش حیات و انقراض انواع جانداران ارائه می‌دهد و به عنوان یک انقلاب در علوم زیست‌شناسی شناخته می‌شود. در این کتاب، داروین اولین بار نظریه انتخاب طبیعی را معرفی کرد که به توضیح چگونگی تحول گونه‌ها و تنوع حیات در طول زمان پرداخته است.

پیشینه و تاریخچهٔ نگارش

چارلز داروین پس از پنج سال سفر دریایی با کشتی اچ‌ام‌اس بیگل به مناطق مختلف از جمله آمریکای جنوبی، به ایده‌های اولیه خود دربارهٔ فرگشت رسید. نخستین پیش‌نویس کتاب خاستگاه گونه‌ها را در سال ۱۸۴۲ نوشت و تا سال ۱۸۴۴ آن را گسترش داد. داروین ابتدا در سال ۱۸۵۸ نظریهٔ خود را در یک مقاله منتشر کرد، اما یک سال بعد کتاب کامل خود را با عنوان "اصل انواع به کمک انتخاب طبیعی یا بقای نژادهای اصلح در تنازع بقا" منتشر کرد که بعدها به نام خاستگاه گونه‌ها شناخته شد. چاپ اول این کتاب با استقبال زیادی روبه‌رو شد و ۱۲۰۰ نسخه آن در همان روز اول انتشار به فروش رسید.

چارلز رابرت داروین (۱۸۰۹-۱۸۸۲)، زیست‌شناس و زمین‌شناس برجسته انگلیسی، یکی از تاثیرگذارترین شخصیت‌ها در تاریخ علم به شمار می‌آید. او بیشتر به دلیل نظریه فرگشت و معرفی مفهوم انتخاب طبیعی شناخته شده است. داروین از طریق تحقیق و مشاهده در طبیعت، این ایده را مطرح کرد که همه موجودات زنده از نسل‌های مشترک تکامل یافته‌اند و این فرایند از طریق انتخاب طبیعی صورت می‌گیرد. در واقع، طبق نظریه داروین، در هر نسل موجودات زنده‌ای که ویژگی‌های بهتر و مناسب‌تری برای بقا در محیط خود دارند، بیشتر احتمال دارد که زاد و ولد کنند و این ویژگی‌ها به نسل‌های بعدی منتقل می‌شود.

یکی از دستاوردهای مهم داروین، کتاب خاستگاه گونه‌ها (1859) است که در آن شواهد خود را برای حمایت از نظریه فرگشت و انتخاب طبیعی ارائه می‌دهد. این کتاب به سرعت توجهات بسیاری را در جهان علمی به خود جلب کرد و باعث شد که فرگشت به عنوان یک نظریه علمی پذیرفته شود. تا دهه 1870 میلادی، این نظریه به طور گسترده در میان محققان شناخته و پذیرفته شده بود.

اولین بار این اصطلاح توسط چارلز داروین در کتاب معروف خود، "منشأ انواع" (1859) معرفی شد. داروین با استفاده از مفهوم مبارزه برای بقا، فرآیند تکامل از طریق انتخاب طبیعی را توضیح داد. طبق این نظریه، در هر نسل، موجودات زنده با یکدیگر رقابت می‌کنند تا منابع محدودی که برای بقا نیاز دارند، به دست آورند. آن دسته از موجوداتی که ویژگی‌های برتری دارند و می‌توانند بهتر از دیگران با شرایط محیطی سازگار شوند، شانس بیشتری برای بقا و تولید مثل خواهند داشت. این ویژگی‌های برتر از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شوند.

انواع مبارزه برای بقا

مبارزه برای بقا می‌تواند به اشکال مختلفی رخ دهد:

1. رقابت درون‌گونه‌ای (Intraspecific Competition): این نوع رقابت زمانی اتفاق می‌افتد که اعضای یک گونه برای منابع مشترک با یکدیگر رقابت می‌کنند. برای مثال، دو شیر ممکن است برای تسلط بر یک قلمرو یا شکار در یک منطقه رقابت کنند.

بیابان‌ها مناطق خشک و کم‌آب در سطح زمین هستند که به دلیل میزان بارش بسیار کم، پوشش گیاهی محدودی دارند. این مناطق می‌توانند به دلیل دماهای بسیار بالا یا بسیار پایین به عنوان بیابان‌های داغ یا سرد طبقه‌بندی شوند. در اینجا به معرفی و ویژگی‌های معروف‌ترین بیابان‌ها در سطح جهان پرداخته می‌شود:

1. بیابان صحرا (Sahara Desert)

بیابان صحرا بزرگ‌ترین بیابان داغ جهان است که در شمال آفریقا قرار دارد. این بیابان شامل بخش‌هایی از کشورهای مراکش، الجزائر، تونس، لیبی، مصر، سودان، موریتانی، مالی، نیجر، چاد و نیجریه می‌شود.

• مساحت: حدود 9.2 میلیون کیلومتر مربع
• ویژگی‌ها: صحرا به دلیل گرمای شدید و کمبود بارش، یکی از خشک‌ترین مناطق زمین است. برخی نواحی این بیابان حتی ممکن است تا 10 سال یا بیشتر بدون بارش باران باشند.

سرنگتی (به انگلیسی: Serengeti) دشتی وسیع و مشهور در شرق آفریقا است که در شمال تانزانیا قرار دارد و تا جنوب غربی کنیا امتداد می‌یابد. این منطقه با مساحت تقریباً ۳۰,۰۰۰ کیلومتر مربع، یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین اکوسیستم‌های طبیعی در جهان محسوب می‌شود و به‌ویژه برای تنوع بی‌نظیر حیات‌وحش و زیبایی‌های طبیعی‌اش شناخته شده است.

موقعیت جغرافیایی و ویژگی‌های طبیعی

سرنگتی در نواحی شمالی تانزانیا و در نزدیکی مرز کنیا واقع شده است و با چشم‌اندازهای گسترده از دشت‌های وسیع، تپه‌ها، رودخانه‌ها و دره‌ها مشخص می‌شود. این منطقه در کنار طبیعت دست‌نخورده‌اش، یکی از مهم‌ترین مناطق حفاظت‌شده در آفریقا به شمار می‌رود و یکی از عجایب طبیعی دنیا محسوب می‌شود. نواحی مختلف سرنگتی، از جمله دشت‌های خشک و نیمه‌خشک، دمنوش‌های گرمسیری، و دره‌های سبز و مرطوب، زیستگاه‌های متنوعی برای گونه‌های مختلف جانوری فراهم کرده است.

زیستگاه‌های متنوع

در دنیای حیوانات، برخی موجودات ویژگی‌های جالب و منحصر به فردی در زمینه بینایی دارند که به آن‌ها کمک می‌کند تا از شکارچیان خود فرار کنند. خرگوش و طوطی دو نمونه بارز از این حیوانات هستند که قادرند بدون چرخاندن سر خود، پشت سرشان را ببینند. این ویژگی به آن‌ها اجازه می‌دهد که محیط اطراف خود را به دقت رصد کرده و از خطرات احتمالی پیشگیری کنند.

چشم خرگوش: میدان دید وسیع و قابلیت چرخش کامل

چشمان خرگوش‌ها در کنار سرشان قرار گرفته است و این ساختار به آن‌ها این امکان را می‌دهد که دید وسیع‌تری نسبت به بسیاری از دیگر حیوانات داشته باشند. خرگوش‌ها قادرند که چشمان خود را تا 360 درجه بچرخانند. این توانایی منحصر به فرد باعث می‌شود که آن‌ها بدون نیاز به حرکت دادن سرشان، بتوانند تمام اطراف خود را مشاهده کنند و از هر گونه تهدید احتمالی آگاه شوند.

موجودات مختلف بسته به ساختار چشمی و ویژگی‌های سیستم بینایی‌شان قادر به دیدن رنگ‌های مختلف هستند. برخی از موجودات نمی‌توانند رنگ‌های خاصی را ببینند، به این دلیل که سلول‌های مخروطی چشم آن‌ها به طور متفاوتی عمل می‌کنند. در زیر به برخی از این موجودات و رنگ‌هایی که نمی‌توانند ببینند اشاره می‌کنم:

1. سگ‌ها:

   حیواناتی مانند سگ‌ها که دید رنگی‌شان محدود است، نمی‌توانند رنگ‌های قرمز و نارنجی را ببینند، اما قادرند به وضوح رنگ‌های بنفش و آبی را تشخیص دهند. علاوه بر این، آنها توانایی تشخیص 40 طیف مختلف از رنگ طوسی را دارند، که این ویژگی به آنها کمک می‌کند در شرایط مختلف نوری و زمانی که رنگ‌ها کم‌اثر یا مبهم می‌شوند، تفاوت‌های ظریف میان اشیاء را بهتر شناسایی کنند. 

2. گربه‌ها:
   مانند سگ‌ها، گربه‌ها نیز دید رنگی محدودی دارند و بیشتر به رنگ‌های آبی و سبز و قهوه ای حساس هستند. رنگ‌های سبز و قرمز و صورتی برای آن‌ها به صورت خاکی یا بی‌رنگ به نظر می‌رسند. 

3. کرم‌ها (و برخی حشرات):
   حشرات به طور کلی قادر به دیدن طیف وسیعی از رنگ‌ها هستند، از جمله نور فرابنفش که برای انسان‌ها قابل دیدن نیست. برخی از حشرات ممکن است از دیدن رنگ‌های قرمز عاجز باشند، اما دید رنگی آن‌ها نسبت به انسان‌ها پیچیده‌تر است و در بسیاری از موارد، بیشتر حساس به طیف‌های آبی و فرابنفش هستند.