کتاب بهرام

تکامل نهنگ‌ها یکی از جذاب‌ترین و شگفت‌انگیزترین داستان‌های فرگشت در تاریخ حیات روی زمین است. این داستان نشان می‌دهد که چگونه موجوداتی که روزی روی خشکی زندگی می‌کردند، به‌تدریج به اقیانوس‌ها بازگشتند و به غول‌های دریایی امروزی تبدیل شدند. این فرآیند میلیون‌ها سال طول کشیده و شواهد فسیلی متعددی از مراحل مختلف این تغییرات در اختیار دانشمندان قرار داده است.

اجداد اولیه نهنگ‌ها

حدود ۵۰ میلیون سال پیش، در دوره ائوسن، حیوانی به نام پاکیستوس (Pakicetus) زندگی می‌کرد که به عنوان یکی از اولین اجداد نهنگ‌ها شناخته می‌شود. پاکیستوس شبیه به یک گرگ کوچک بود و در نزدیکی رودخانه‌ها و دریاچه‌ها زندگی می‌کرد. این حیوان هنوز کاملاً خشکی‌زی بود، اما ویژگی‌های خاصی در جمجمه و دندان‌هایش داشت که نشان می‌داد به نهنگ‌های امروزی مرتبط است. پاکیستوس از ماهی‌ها و دیگر موجودات آبزی تغذیه می‌کرد و احتمالاً زمان زیادی را در آب می‌گذراند.

مراحل میانی تکامل

در طول تاریخ، ایران (یا امپراتوری‌های ایرانی) در دوره‌های مختلف گستره‌های وسیعی از سرزمین‌ها را تحت کنترل داشته است. در اوج گستره‌ی امپراتوری‌های ایرانی، بسیاری از کشورهای مستقل کنونی بخشی از قلمرو ایران محسوب می‌شدند. در زیر به برخی از این کشورها اشاره می‌شود:

۱. دوره هخامنشیان (۵۵۰ تا ۳۳۰ پیش از میلاد)

امپراتوری هخامنشی بزرگ‌ترین امپراتوری جهان در زمان خود بود و بخش‌های وسیعی از خاورمیانه، آسیای مرکزی و حتی بخش‌هایی از اروپا و آفریقا را در بر می‌گرفت. کشورهای مستقل کنونی که در آن زمان جزو ایران بودند عبارتند از:

• ترکیه (بخش‌های غربی)

• عراق

• سوریه

• لبنان

• اردن

• فلسطین (اسرائیل و مناطق فلسطینی)

• مصر

بریتانیا، با نام رسمی پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی (The United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland)، یکی از کشورهای مهم و تأثیرگذار در جهان است. این کشور از چهار بخش تشکیل شده است: انگلستان، اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی. هر یک از این بخش‌ها دارای فرهنگ، تاریخ و هویت منحصر به فرد خود هستند، اما در کنار یکدیگر پادشاهی متحد را تشکیل می‌دهند.

علت پیدایش بریتانیا

بریتانیا به‌عنوان یک کشور واحد، نتیجه فرآیندهای تاریخی طولانی‌مدت است که از قرون وسطی تا عصر مدرن ادامه داشته است. در سال ۱۷۰۷، با امضای قانون اتحاد (Acts of Union)، پادشاهی انگلستان و پادشاهی اسکاتلند با یکدیگر متحد شدند و پادشاهی بریتانیای کبیر (Kingdom of Great Britain) را تشکیل دادند. سپس در سال ۱۸۰۱، ایرلند نیز به این اتحاد پیوست و پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شکل گرفت. پس از استقلال بخش بزرگی از ایرلند در سال ۱۹۲۲، نام کشور به پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی تغییر یافت.

معنی نام بریتانیا

نصف‌النهار مبدأ گرینویچ، که به آن نیمروزان گرینویچ نیز گفته می‌شود، خط طولی است که از رصدخانه سلطنتی گرینویچ در لندن، انگلستان عبور می‌کند و به عنوان طول جغرافیایی صفر تعریف شده است. این خط فرضی، شرق و غرب را از یکدیگر جدا کرده و به عنوان نقطه مبدأ در جهت‌یابی بر روی کره زمین شناخته می‌شود. همچنین، این خط پایه‌ای برای اندازه‌گیری زمان است و تمام مناطق زمانی بر اساس این نقطه تعیین شده‌اند.

نصف‌النهار مبدأ از قطب شمال آغاز شده و با عبور از کشورهای زیر به قطب جنوب می‌رسد:

بریتانیا
فرانسه
اسپانیا
الجزایر
مالی
بورکینافاسو
توگو
غنا
سرزمین شهبانو ماود در جنوبگان

علت انتخاب به عنوان مبدأ

نقش در اکوسیستم به معنای فعالیت‌ها و وظایف مختلفی است که موجودات زنده در یک اکوسیستم به عهده دارند و به حفظ تعادل و عملکرد آن کمک می‌کنند. اکوسیستم‌ها شامل تعاملات پیچیده‌ای از موجودات زنده و محیط زیست هستند که در آن‌ها هر موجود و عنصر به نحوی به پایداری و بقای کل سیستم کمک می‌کند. این نقش‌ها می‌توانند در سطوح مختلف از موجودات کوچک مثل میکروارگانیسم‌ها تا موجودات بزرگ‌تر مانند جانوران گیاه‌خوار یا گوشت‌خوار گسترش یابند.

انواع نقش‌ها در اکوسیستم

1. تولیدکنندگان (Producer)

   • نقش: گیاهان و برخی میکروارگانیسم‌ها به عنوان تولیدکنندگان، انرژی را از خورشید گرفته و آن را از طریق فرآیند فتوسنتز به مواد آلی تبدیل می‌کنند. این مواد پایه‌ای برای تغذیه سایر موجودات زنده در اکوسیستم هستند.
   • مثال: گیاهان سبز، فیتوپلانکتون‌ها.

2. مصرف کنندگان (Consumers)

خارپشتان (نام علمی: Erinaceidae) خانواده‌ای از پستانداران کوچک و شب‌زی هستند که به‌طور عمده در اروپا، آسیا، و شمال آفریقا زندگی می‌کنند. این جانوران از معروف‌ترین حیوانات با ویژگی‌های منحصر به فرد خود، یعنی خارهای تیز و محافظتی، شناخته می‌شوند. در ادامه به بررسی ویژگی‌های زیستی، رفتارها، زیستگاه‌ها، و دیگر جنبه‌های خارپشتان خواهیم پرداخت.

1. طبقه‌بندی و گونه‌ها

خارپشتان در خانواده‌ی Erinaceidae قرار دارند که به دو زیرخانواده تقسیم می‌شود:

• زیرخانواده Erinaceinae: این زیرخانواده شامل خارپشت‌های معمولی است که بیشتر در اروپا و آسیا یافت می‌شوند.
• زیرخانواده Hemiechininae: این زیرخانواده شامل خارپشت‌های آفریقایی و برخی گونه‌های دیگر است.

مسئله‌ی اینکه چرا انسان دم ندارد، یک سوال جذاب و پیچیده در علم زیست‌شناسی و تکامل است. برای پاسخ به این سوال باید به بررسی فرایندهای تکاملی، تغییرات ژنتیکی و تفاوت‌های آناتومیکی میان انسان‌ها و دیگر پستانداران پرداخته شود.

۱. دم در تکامل پستانداران

دم در بسیاری از پستانداران و دیگر حیوانات به‌عنوان یک ویژگی تطبیقی برای اهداف مختلفی نظیر تعادل، ارتباط، شکار، یا شکارگری عمل می‌کند. این عضو در اجداد دورتر انسان‌ها وجود داشت و به‌عنوان یک ویژگی مهم در بسیاری از گونه‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت. در بسیاری از پستانداران امروزی، دم هنوز وجود دارد و نقش‌های مختلفی دارد، اما در انسان‌ها به‌طور کامل از بین رفته است.

۲. تغییرات تکاملی در انسان‌ها

بوم‌زادی یا Endemism به وضعیت گونه‌ای گفته می‌شود که تنها در یک مکان جغرافیایی خاص یافت می‌شود. این مکان می‌تواند شامل جزیره‌ها، ایالت‌ها، ملت‌ها، کشورهای خاص یا هر منطقه جغرافیایی تعریف‌شده دیگری باشد. جاندارانی که بومی یک مکان خاص هستند، اگر در مناطق دیگری نیز یافت شوند، نمی‌توان آنها را بومی آن مناطق به شمار آورد. به عبارت دیگر، بوم‌زادها در یک اکوسیستم خاص زندگی کرده و در هیچ جای دیگر جهان یافت نمی‌شوند.

برای مثال، پرنده شکری دماغه که تنها در جنوب غربی آفریقای جنوبی زندگی می‌کند، بومی این بخش از جهان محسوب می‌شود. در دنیای علم، گونه‌هایی که به‌طور ویژه در یک منطقه جغرافیایی محدود زندگی می‌کنند، به عنوان گونه‌های بومی شناخته می‌شوند. به عنوان نمونه، سیتیسوس که یک گونه گیاهی است، بومی فلور ایتالیا است.

جوئی (Joey) به نوزاد کانگورو، والابی، و دیگر حیوانات کیسه‌دار (مارسوپیال) اطلاق می‌شود. این واژه در واقع به نوزاد این حیوانات اشاره دارد که در مراحل ابتدایی زندگی خود، پس از تولد به شدت وابسته به مادر هستند و در داخل کیسه‌ی مخصوص مادر به نام "مارسوپیوم" (pouch) زندگی می‌کنند.

مراحل رشد جوئی

نوزاد کانگورو یا جوئی، بلافاصله پس از تولد در وضعیت بسیار نابالغ به دنیا می‌آید. اندازه آن معمولاً بسیار کوچک است و ممکن است تنها حدود ۲ سانتیمتر طول و کمتر از یک گرم وزن داشته باشد. در این مرحله، جوئی به‌طور کامل از طریق دستگاه‌های جسمانی و رفتارهای غریزی به مادر وابسته است.

انرژی خورشیدی (Solar Energy) نوعی انرژی تجدیدپذیر است که از تابش نور و گرمای خورشید به‌دست می‌آید. این انرژی یکی از منابع اصلی انرژی در کره زمین است و به‌عنوان یک منبع انرژی پاک و غیر آلاینده شناخته می‌شود. انرژی خورشیدی به دلیل ویژگی‌هایی مانند دسترسی بالا، عدم تولید آلودگی، و قابلیت تجدیدپذیری به‌عنوان یکی از مهم‌ترین منابع انرژی در آینده بشریت به‌شمار می‌آید.

چگونه انرژی خورشیدی تولید می‌شود؟

انرژی خورشیدی از دو طریق اصلی تولید می‌شود: سلول‌های خورشیدی و نیروگاه‌های خورشیدی حرارتی.

1. سلول‌های خورشیدی (فوتوولتاییک): سلول‌های خورشیدی، که معمولاً از سیلیکون ساخته می‌شوند، انرژی نورانی خورشید را مستقیماً به انرژی الکتریکی تبدیل می‌کنند. این فرآیند در پدیده‌ای به نام اثر فوتوولتاییک اتفاق می‌افتد. زمانی که نور خورشید به سطح سلول‌های خورشیدی برخورد می‌کند، الکترون‌های سیلیکون از جای خود حرکت کرده و موجب تولید جریان الکتریکی می‌شوند. این جریان سپس می‌تواند برای تأمین برق به شبکه‌های برق متصل شود.