کتاب بهرام

ضرب‌المثل «روزگار آئینه را محتاج خاکستر کند!» یکی از اصطلاحات پرمعنی و تأمل‌برانگیز در زبان فارسی است که برای اشاره به ناپایداری و نامردی روزگار به کار می‌رود. این ضرب‌المثل بیانگر این مفهوم است که همان‌طور که آئینه (نماد پاکی، روشنایی و شفافیت) ممکن است به دلیل دود و خاکستر تیره و کدر شود، روزگار نیز می‌تواند افراد پاک، با شأن و رتبه‌ی بالا را به وضعیتی پست و دون‌مایه دچار کند. به عبارت دیگر، این ضرب‌المثل به ناپایداری شرایط زندگی و بی‌وفایی روزگار اشاره می‌کند که حتی افراد بزرگ و شریف را ممکن است به پایین‌ترین سطح بکشاند.

ریشه و مفهوم ضرب‌المثل:

این ضرب‌المثل از یک تصویر قدرتمند استفاده می‌کند: آئینه که نماد پاکی، روشنایی و شفافیت است، ممکن است به دلیل دود و خاکستر تیره و کدر شود. این تصویر نشان‌دهنده‌ی این است که روزگار نیز می‌تواند افراد پاک و با شأن را به وضعیتی پست و دون‌مایه دچار کند. این ضرب‌المثل به ناپایداری و نامردی روزگار اشاره دارد و به ما یادآوری می‌کند که حتی افراد بزرگ و شریف نیز ممکن است در شرایط سخت، به وضعیتی پست و دون‌مایه دچار شوند.

کاربردهای ضرب‌المثل:

ضرب‌المثل «روز از نو، روزی از نو!» یکی از اصطلاحات پرمعنی و تأمل‌برانگیز در زبان فارسی است که برای اشاره به تکرار شرایط و اتفاقات در زندگی به کار می‌رود. این ضرب‌المثل بیانگر این مفهوم است که شرایط زندگی گاهی به حالت تکراری و همیشگی برمی‌گردد و اتفاقات گذشته دوباره تکرار می‌شوند.

ریشه و مفهوم ضرب‌المثل:

این ضرب‌المثل از یک تصویر ساده اما گویا استفاده می‌کند: روزی که از نو شروع می‌شود و روزی که از نو تکرار می‌شود. این تصویر نشان‌دهنده‌ی این است که شرایط زندگی گاهی به حالت تکراری و همیشگی برمی‌گردد و اتفاقات گذشته دوباره تکرار می‌شوند.

کاربردهای ضرب‌المثل:

1. تکرار شرایط:

ضرب‌المثل «روده‌ی بزرگه، روده‌ی کوچیکه رو داره می‌خوره!» یکی از اصطلاحات طنزآمیز و پرمعنی در زبان فارسی است که برای اشاره به شدت گرسنگی به کار می‌رود. این ضرب‌المثل بیانگر این مفهوم است که فرد آنقدر گرسنه است که حتی روده‌هایش نیز به دلیل گرسنگی شدید، در حال خوردن یکدیگر هستند.

ریشه و مفهوم ضرب‌المثل:

این ضرب‌المثل از یک تصویر طنزآمیز و اغراق‌آمیز استفاده می‌کند: فردی که آنقدر گرسنه است که حتی روده‌هایش نیز به دلیل گرسنگی شدید، در حال خوردن یکدیگر هستند. این تصویر نشان‌دهنده‌ی این است که گرسنگی می‌تواند آنقدر شدید باشد که فرد احساس کند حتی اندام‌های داخلی بدنش نیز در حال خوردن یکدیگر هستند.

کاربردهای ضرب‌المثل:

ضرب‌المثل «روبرو خاله، پشت سر چاله!» یکی از اصطلاحات پرمعنی و تأمل‌برانگیز در زبان فارسی است که برای اشاره به موقعیت‌هایی به کار می‌رود که فرد در انجام یک کار، هم با انگیزه‌ی مثبت (نمادین به عنوان خاله) و هم با تهدید یا عواقب منفی (نمادین به عنوان چاله) مواجه است. این ضرب‌المثل بیانگر این مفهوم است که در برخی موقعیت‌ها، هم پاداش و هم تنبیه به عنوان انگیزه‌هایی برای انجام یک کار وجود دارند.

ریشه و مفهوم ضرب‌المثل:

این ضرب‌المثل از یک تصویر ساده اما گویا استفاده می‌کند: در مسیر پیش رو، یک موهبت (نمادین به عنوان خاله) وجود دارد که انگیزه‌ی مثبت برای حرکت به جلو ایجاد می‌کند، اما در پشت سر، یک چاله (نمادین به عنوان خطر یا عواقب منفی) وجود دارد که تهدیدی برای بازگشت است. این تصویر نشان‌دهنده‌ی این است که در برخی موقعیت‌ها، هم پاداش و هم تنبیه به عنوان انگیزه‌هایی برای انجام یک کار وجود دارند.

کاربردهای ضرب‌المثل:

مردی بود که از راه دزدی کفن مردگان و فروش آن‌ها زندگی می‌کرد. هر وقت کسی در روستا می‌مرد، او شبانه به قبرستان می‌رفت، قبر را می‌شکافت و کفن مرده را می‌دزدید. سال‌ها به این کار ادامه داد تا اینکه یک روز احساس کرد عمرش به پایان رسیده و پایش لب گور است.

پسرش را که تنها فرزندش بود صدا زد و گفت: «پسرم، من در تمام عمرم کاری کردم که نفرین و ناسزای همه را به جان خریدم. هیچ‌کس در این دنیا نیست که بعد از مرگم از من به نیکی یاد کند. از تو می‌خواهم کاری کنی که وقتی پیر شدی، مثل من از کارهایت پشیمان نشوی و همه از تو به خوبی یاد کنند.»

ضرب‌المثل «از شما عباسی، از ما رقاصی!» یکی از اصطلاحات طنزآمیز و پرمعنی در زبان فارسی است که برای اشاره به موقعیت‌هایی به کار می‌رود که فردی به خاطر پول یا منفعت، حاضر به انجام هر کاری می‌شود. این ضرب‌المثل بیانگر این مفهوم است که برخی افراد به خاطر پول، حتی کارهایی را انجام می‌دهند که ممکن است با شأن و شخصیت آنها سازگار نباشد.

ریشه و مفهوم ضرب‌المثل:

این ضرب‌المثل از یک تصویر طنزآمیز استفاده می‌کند: فردی که به خاطر دریافت پول (نمادین به عنوان عباسی، سکه‌ی قدیمی ایرانی)، حاضر به انجام هر کاری (نمادین به عنوان رقاصی) می‌شود. این تصویر نشان‌دهنده‌ی این است که برخی افراد به خاطر پول، حتی کارهایی را انجام می‌دهند که ممکن است با شأن و شخصیت آنها سازگار نباشد.

کاربردهای ضرب‌المثل:

ضرب‌المثل «از هول هلیم توی دیگ افتادن!» یکی از اصطلاحات طنزآمیز و پرمعنی در زبان فارسی است که برای اشاره به موقعیت‌هایی به کار می‌رود که فردی به دلیل عجله، هیجان یا بی‌ظرفیتی، کار را خراب می‌کند یا خود را در دردسر می‌اندازد. این ضرب‌المثل بیانگر این مفهوم است که گاهی اوقات، افراد به دلیل شوق و هیجان زیاد، در حالی که رسیدن به خواسته‌شان حتمی است، با عجله و بی‌دقتی کار را خراب می‌کنند یا به دردسر می‌افتند.

ریشه و مفهوم ضرب‌المثل:

این ضرب‌المثل از یک تصویر طنزآمیز استفاده می‌کند: فردی که به دلیل عجله و هیجان زیاد برای خوردن هلیم (غذای مورد علاقه‌اش)، به داخل دیگ هلیم می‌افتد. این تصویر نشان‌دهنده‌ی این است که گاهی اوقات، افراد به دلیل شوق و هیجان زیاد، در حالی که رسیدن به خواسته‌شان حتمی است، با عجله و بی‌دقتی کار را خراب می‌کنند یا به دردسر می‌افتند.

کاربردهای ضرب‌المثل:

1. عجله و بی‌دقتی:

ضرب‌المثل «از اسب افتاده‌ایم، اما از نسل نیفتاده‌ایم» یکی از اصطلاحات پرمعنی و تأمل‌برانگیز در زبان فارسی است که برای اشاره به موقعیت‌هایی به کار می‌رود که فرد یا گروهی با وجود شکست یا سقوط موقت، همچنان از عزت نفس، شرافت و اصالت خود محافظت می‌کند. این ضرب‌المثل بیانگر این مفهوم است که حتی اگر در زندگی با شکست‌ها و مشکلات مواجه شویم، همچنان می‌توانیم با حفظ عزت نفس و شرافت، به جایگاه خود بازگردیم.

ریشه و مفهوم ضرب‌المثل:

این ضرب‌المثل از یک تصویر قدرتمند استفاده می‌کند: فردی که از اسب (نماد قدرت و جایگاه) افتاده است، اما از نسل (نماد شرافت و اصالت) نیفتاده است. این تصویر نشان‌دهنده‌ی این است که حتی اگر در زندگی با شکست‌ها و مشکلات مواجه شویم، همچنان می‌توانیم با حفظ عزت نفس و شرافت، به جایگاه خود بازگردیم.

کاربردهای ضرب‌المثل:

ضرب‌المثل «آواز دهل شنیدن از دور خوشه!» یکی از اصطلاحات پرمعنی و حکیمانه در زبان فارسی است که از شعر خیام نیشابوری گرفته شده است. این ضرب‌المثل بیانگر این مفهوم است که برخی چیزها وقتی از دور دیده یا شنیده می‌شوند، جذاب و دل‌نشین به نظر می‌رسند، اما وقتی به آنها نزدیک می‌شویم، ممکن است جذابیت خود را از دست بدهند. به عبارت دیگر، این ضرب‌المثل به ما یادآوری می‌کند که گاهی اوقات، چیزهایی که از دور زیبا و جذاب به نظر می‌رسند، وقتی از نزدیک دیده می‌شوند، ممکن است آنقدرها هم خوشایند نباشند.

ریشه و مفهوم ضرب‌المثل:

این ضرب‌المثل از شعر خیام نیشابوری گرفته شده است. خیام در این شعر به این موضوع اشاره می‌کند که برخی چیزها وقتی از دور دیده یا شنیده می‌شوند، جذاب و دل‌نشین به نظر می‌رسند، اما وقتی به آنها نزدیک می‌شویم، ممکن است جذابیت خود را از دست بدهند. این مفهوم بر اهمیت واقع‌بینی و درک عمیق از چیزها تأکید می‌کند و به ما یادآوری می‌کند که به جای قضاوت بر اساس ظواهر، باید به عمق و واقعیت چیزها توجه کنیم.

کاربردهای ضرب‌المثل:

ضرب‌المثل «آنقدر مار خورده تا افعی شده!» یکی از اصطلاحات پرمعنی و تأمل‌برانگیز در زبان فارسی است که برای اشاره به افرادی به کار می‌رود که به دلیل تجربیات سخت و دردناک گذشته، به فردی قوی، هوشیار و مقاوم تبدیل شده‌اند. این ضرب‌المثل بیانگر این مفهوم است که تجربیات سخت و دشوار، گاهی می‌توانند باعث رشد و تقویت فرد شوند و او را به شخصی قوی و مقاوم تبدیل کنند.

ریشه و مفهوم ضرب‌المثل:

این ضرب‌المثل از یک تصویر قدرتمند استفاده می‌کند: فردی که آنقدر با مشکلات و سختی‌ها (نمادین به عنوان مار) مواجه شده است که در نهایت به فردی قوی و مقاوم (نمادین به عنوان افعی) تبدیل شده است. این تصویر نشان‌دهنده‌ی این است که تجربیات سخت و دشوار، گاهی می‌توانند باعث رشد و تقویت فرد شوند و او را به شخصی قوی و مقاوم تبدیل کنند.

کاربردهای ضرب‌المثل: