کتاب بهرام

شتر (به انگلیسی: camel)، که در فارسی به آن اُشتُر نیز گفته می‌شود، جانوری نشخوارکننده از راستهٔ جفت‌سم‌سانان و متعلق به خانوادهٔ شتران است. این حیوان دارای توده چربی مشخصی به نام «کوهان» در پشت خود می‌باشد. شترها از زمان‌های قدیم اهلی شده و به عنوان دام برای تأمین غذا (شیر و گوشت) و منسوجات (الیاف و نمد از مو) مورد استفاده بشر قرار گرفته‌اند. آن‌ها به عنوان حیوانات کار و باربر شناخته می‌شوند و به‌ویژه برای زندگی در زیستگاه‌های بیابانی بسیار مناسب هستند. شترها وسیله‌ای حیاتی برای حمل و نقل مسافران و بار در این مناطق به شمار می‌آیند. در حال حاضر، تنها سه گونه از شترها باقی مانده است. شتر یک‌کوهانه ۹۴ درصد و شتر دوکوهانه ۶ درصد از جمعیت جهانی شترها را تشکیل می‌دهند. شتر دوکوهانه وحشی نیز یک گونهٔ جداگانه است که تعداد بسیار کمی از آن باقی مانده و به شدت در معرض خطر انقراض قرار دارد.

در پارک ملی کویر ایران، شترها در نزدیکی کاروانسرای دیر گچین زندگی می‌کنند. همچنین، گونه‌های دیگری از خانوادهٔ شتران که به نام «شترهای بر جدید» شناخته می‌شوند، شامل لاما، آلپاکا، گواناکو و شترچه هستند و در آمریکای جنوبی زندگی می‌کنند؛ این گونه‌ها فاقد کوهان هستند.

گفته می‌شود که در زبان عربی، ۱۶۰ واژه برای نامیدن شتر وجود دارد.

جغد پرنده‌ای با صورتی پهن، نوکی خمیده و چشم‌های بزرگ است که پاهای بلندی نیز دارد. در دو طرف سر او، دو دسته‌پر شبیه گوش گربه وجود دارد که به آن‌ها گوش‌پر گفته می‌شود. این پرنده دارای سر بزرگ، صورت عریض و منقاری قوی و قلاب‌مانند است که به همراه چنگال‌های تیز و نیرومندش برای نگه‌داشتن طعمه به کار می‌رود. رنگ بدن جغد معمولاً کرم قهوه‌ای است و نوکش دارای یک شکاف است. جغدها به محیط‌های تاریک علاقه دارند و عمدتاً در شب پرواز می‌کنند. منقار آن‌ها کوچک و ظریف است و دور دهانشان پرهای زبری وجود دارد که شبیه مو به نظر می‌رسند، اما واقعاً مو نیستند. پاهای جغدها کوچک و پنجه‌هایشان ضعیف هستند. پر و بال آن‌ها صاف است و پروازشان بسیار آرام و بی‌صدا انجام می‌شود. لبه بیرونی شاهپرهای بال حالت دندانه‌دار دارد که به آن‌ها کمک می‌کند تا در هنگام حمله به طعمه، صدای کمتری تولید کنند.

پرواز جغدها معمولاً بی‌صدا است و برخی از آن‌ها دارای گوش‌پرهای مشخصی هستند. پاهای آن‌ها پوشیده از پر است و بیشتر به صورت تک‌زی زندگی می‌کنند، به ویژه روی درختان. نر و ماده جغدها از نظر ظاهری مشابه هستند، اما ماده‌ها بزرگ‌تر از نرها هستند. جغدها معمولاً طعمه خود را به طور کامل می‌بلعند و پس از هضم بخش‌های قابل استفاده، باقی‌مانده آن را به شکل تفاله از دهان خود خارج می‌کنند.

جغدها (Owls) به عنوان شکارچیان شب‌زی، در زنجیره غذایی نقش مهمی ایفا می‌کنند و به طور کلی در بالای زنجیره غذایی قرار دارند. با این حال، آن‌ها نیز ممکن است با تهدیداتی از سوی دیگر جانوران مواجه شوند. در زیر به بررسی دشمنان اصلی جغدها می‌پردازیم:

1. پرندگان بزرگ‌تر

برخی از پرندگان بزرگ‌تر، مانند عقاب‌ها (Eagles) و بازها (Hawks)، می‌توانند به عنوان دشمنان جغدها عمل کنند. این پرندگان به دلیل اندازه و قدرت خود، ممکن است جغدها را شکار کنند یا به قلمرو آن‌ها حمله کنند. به ویژه در فصل جفت‌گیری، جغدها ممکن است با این پرندگان برای قلمرو خود رقابت کنند.

دفع گلوله‌ای (Casting) یک فرآیند طبیعی در برخی از جانوران، به ویژه پرندگان شکارچی مانند جغدها (Owls) و برخی از پرندگان دیگر است. این فرآیند به دفع مواد غیرقابل هضم از سیستم گوارشی جانور اشاره دارد و به شکل گوله‌هایی از مو، استخوان و دیگر مواد زائد انجام می‌شود. در اینجا به بررسی جزئیات این فرآیند می‌پردازیم.

1. چگونگی فرآیند دفع گلوله‌ای

در جغدها و برخی دیگر از پرندگان، پس از اینکه طعمه (Prey) بلعیده می‌شود، مواد قابل هضم در معده تجزیه می‌شوند. اما قسمت‌های غیرقابل هضم، مانند استخوان‌ها و موها، در معده جمع می‌شوند. این مواد به طور طبیعی نمی‌توانند هضم شوند و به همین دلیل در معده باقی می‌مانند.

این مواد غیرقابل هضم در معده به شکل گوله‌هایی جمع‌آوری می‌شوند. این گوله‌ها معمولاً به اندازه‌ای بزرگ هستند که نمی‌توانند از طریق سیستم گوارشی به شکل عادی دفع شوند. بنابراین، جغدها این گوله‌ها را از طریق دهان خود خارج می‌کنند. این فرآیند معمولاً چند ساعت تا چند روز پس از بلع طعمه انجام می‌شود.

موضوع ”مدفوع جغد از دهان“ به نوعی به فرآیند خاصی اشاره دارد که در آن جغدها، به ویژه در مورد تغذیه و دفع مواد زائد، رفتارهای جالبی دارند. در اینجا به توضیح این موضوع می‌پردازیم.

1. تغذیه جغدها

جغدها پرندگانی شکارچی هستند که عمدتاً از جوندگان، پرندگان کوچک و حشرات تغذیه می‌کنند. آن‌ها معمولاً طعمه خود را به طور کامل می‌بلعند. این به این معناست که جغدها نمی‌توانند قسمت‌های غیرقابل هضم طعمه، مانند استخوان‌ها و خزها را هضم کنند.

2. دفع مواد زائد

جغدها به جای اینکه مدفوع خود را به صورت معمول دفع کنند، از یک فرآیند خاص به نام ”دفع گوله‌ای“ (Casting) استفاده می‌کنند. در این فرآیند، مواد غیرقابل هضم از طعمه به شکل گوله‌هایی از مو، استخوان و دیگر مواد زائد در معده جغد جمع می‌شوند. سپس این گوله‌ها از طریق دهان جغد خارج می‌شوند.

جغدها (Owls) به عنوان پرندگانی شب‌زی و شکارچیان ماهر، به خاطر صدای خاصی که تولید می‌کنند، شناخته شده‌اند. صدای ”هو هو“ که معمولاً به عنوان صدای جغد شناخته می‌شود، بخشی از رفتار ارتباطی این پرندگان است. در اینجا به بررسی دلایل و معانی این صدا می‌پردازیم.

1. تعیین قلمرو (Territoriality)

یکی از دلایل اصلی صدای ”هو هو“ در جغدها، تعیین قلمرو (Territory) است. جغدها با تولید این صدا به دیگر جغدها اعلام می‌کنند که در این منطقه حضور دارند و به نوعی مرزهای قلمرو خود را مشخص می‌کنند. این صدا به عنوان یک هشدار برای جغدهای دیگر عمل می‌کند تا از ورود به قلمرو جلوگیری کنند.

2. جذب جفت (Mate Attraction)

صدای ”هو هو“ همچنین می‌تواند به عنوان ابزاری برای جذب جفت (Mate) عمل کند. در فصل جفت‌گیری، جغدها با تولید این صدا به دنبال جذب توجه جفت‌های بالقوه هستند. این صدا می‌تواند نشان‌دهنده سلامت و قدرت جغد باشد و به این ترتیب، جغدها با این صدا در تلاشند تا جفت مناسبی پیدا کنند.

هیدروژن: عنصر بنیادی و کاربردهای آن

تعریف هیدروژن

هیدروژن (Hydrogen) با نماد (H) ساده‌ترین و سبک‌ترین عنصر در جدول تناوبی است و با عدد اتمی 1 شناخته می‌شود. این عنصر در دما و فشار معمولی به صورت گاز بی‌رنگ، بی‌بو و غیرسمی وجود دارد. هیدروژن در گروه 1 (گروه آلکالی) قرار دارد و به عنوان یک عنصر غیرفلزی طبقه‌بندی می‌شود. هیدروژن به عنوان یک عنصر بنیادی، نقش مهمی در شیمی و فیزیک دارد و در بسیاری از ترکیبات شیمیایی و فرآیندهای طبیعی حضور دارد.

1. خصوصیات فیزیکی و شیمیایی هیدروژن

• خصوصیات فیزیکی:

  • حالت فیزیکی: هیدروژن در دما و فشار معمولی به صورت گاز است.
  • چگالی: هیدروژن دارای چگالی بسیار کم است و به همین دلیل به عنوان سبکترین گاز شناخته می‌شود.
  • نقطه ذوب و جوش: نقطه ذوب هیدروژن -259.16 درجه سانتی‌گراد و نقطه جوش آن -252.87 درجه سانتی‌گراد است.

سرپایان (Cephalopods): یک بررسی جامع

سرپایان (Cephalopods) گروهی مهم و تکامل‌یافته از نرم‌تنان (Mollusks) هستند که به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود، توجه زیادی را به خود جلب کرده‌اند. این موجودات دریایی به خاطر پاهای تغییر شکل یافته‌ای که در اطراف سر خود دارند، به این نام خوانده می‌شوند. در این مطلب به بررسی ویژگی‌ها، طبقه‌بندی، تاریخچه، و نقش اکولوژیکی سرپایان می‌پردازیم.

۱. ویژگی‌های عمومی سرپایان

سرپایان به طور کلی دارای ویژگی‌های زیر هستند:

• تقارن دوطرفه (Bilateral Symmetry): بدن سرپایان به صورت متقارن طراحی شده است که به آنها اجازه می‌دهد به طور مؤثری در محیط‌های دریایی حرکت کنند.

شکارچیان عمومی (Generalist Predators) به گونه‌هایی از حیوانات اطلاق می‌شود که قادر به شکار و تغذیه از انواع مختلفی از طعمه‌ها (Prey) هستند. این نوع شکارچیان به دلیل تنوع غذایی که دارند، می‌توانند در اکوسیستم‌های مختلف به خوبی سازگار شوند و نقش مهمی در حفظ تعادل اکولوژیکی (Ecological Balance) ایفا کنند. در اینجا به بررسی ویژگی‌ها، مزایا، معایب و مثال‌هایی از شکارچیان عمومی می‌پردازیم.

۱. تعریف شکارچیان عمومی

شکارچیان عمومی به حیواناتی اطلاق می‌شود که در انتخاب طعمه خود محدود به یک یا چند گونه خاص نیستند و می‌توانند از انواع مختلفی از موجودات زنده، از جمله پستانداران، پرندگان، خزندگان، حشرات و حتی گیاهان تغذیه کنند. این ویژگی به آنها اجازه می‌دهد تا در شرایط مختلف محیطی و در زمان‌های متفاوت به راحتی تغذیه کنند.

اسارت (Captivity) به وضعیتی اطلاق می‌شود که در آن یک موجود زنده، اعم از حیوان یا انسان، در شرایط محدود و تحت کنترل انسان‌ها قرار می‌گیرد. این وضعیت می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله حفاظت، تحقیق، تفریح و یا تجارت ایجاد شود. در اینجا به بررسی ابعاد مختلف اسارت، تأثیرات آن، و چالش‌ها و مزایای آن می‌پردازیم.

۱. انواع اسارت

اسارت می‌تواند در چندین شکل مختلف وجود داشته باشد:

• اسارت در باغ‌وحش‌ها (Zoos): باغ‌وحش‌ها مکان‌هایی هستند که حیوانات در آنجا به نمایش گذاشته می‌شوند. هدف از این مکان‌ها آموزش عمومی، تحقیق و حفاظت از گونه‌های در خطر انقراض (Endangered Species) است.